Miejski Ośrodek Kultury

Wstęp: "Na skrzydłach Sokoła" - MOK spadkobiercą tradycji kulturalnych Jarosławia

Budynek Miejskiego Ośrodka Kultury w Jarosławiu | Fot. zdjęcie archiwalne
Budynek Miejskiego Ośrodka Kultury w Jarosławiu
Fot. zdjęcie archiwalne
Budynek Miejskiego Ośrodka Kultury w Jarosławiu - zdjęcie aktualne. | Fot. Henryk Górecki
Budynek Miejskiego Ośrodka Kultury w Jarosławiu - zdjęcie aktualne.
Fot. Henryk Górecki

Miejski Ośrodek Kultury jest spadkobiercą bogatych tradycji kulturalnych Jarosławia. Prezentacji różnorodnych przedsięwzięć artystycznych sprzyjało położenie tego staropol - skiego grodu na skrzyżowaniu szlaków handlowych.. Na słynne jarosławskie jarmarki w XVI i XVII w. zjeżdżali bowiem kupcy z odległych krańców ówczesnej Rzeczpospolitej, z Europy i Azji, przyciągając liczne rzesze miejscowej ludności. Takie wyjątkowe nagromadzenie niecodziennych przybyszów i okolicznych mieszkańców tworzyło naturalne, międzynarodowe audytorium dla wystawiania utworów scenicznych, występów pieśniarzy, lirników i kuglarzy. Kroniki odnotowały, że pierwszą sztukę teatralną w mieście przedstawili uczniowie jarosławskiego Kolegium Jezuitów na jarmarku już w roku 1584. Był to czas świetności grodu nad Sanem. Od połowy XVII w. nastał dla Jarosławia niedobry czas, różnych klęsk i wojen. Okres zaborów przypieczętował ogólny upadek miasta.

Przebudzenie kulturalne nastąpiło na przełomie XIX i XX w. wraz z wprowadzeniem zasad autonomii w należącej do Austro-Węgier Galicji. W Jarosławiu objawiło się to szczególnie dzięki powstaniu Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", które oprócz krzewie- nia tężyzny fizycznej prowadziło działalność artystyczną. Niewątpliwą rolę w tym zakresie odegrały także: Towarzystwo Teatru Amatorskiego (założone w 1878 r.) oraz Towarzystwo Szkoły Ludowej (1896) i inne.

Oddanie do użytku siedziby "Sokoła" w 1901 r. przy Pl. A. Mickiewicza 6 stworzyło odpowiednie warunki zarówno, do uprawiania niektórych dziedzin sportu i dalszego ożywienia działalności kulturalnej. Właśnie w tym budynku (obecnej siedzibie MOK) zaprezentowano szereg sztuk dramatycznych dla mieszkańców miasta i okolicy, zwłaszcza o tematyce związanej z dziejami Polski. Wpływały one na podniesienie patriotycznego ducha ludności. Odzyskanie własnego suwerennego państwa ( II Rzeczpospolita 1918-1939) pozwoliło na w pełni swobodny rozwój kultury.

Po straszliwym latach wojny - w warunkach ograniczeń życia społecznego wynikających ze specyfiki "władzy ludowej" - środowisko jarosławskich działaczy kulturalnych już w jesieni 1944 roku powołało przy TG "Sokół" Teatr im. Michała Bałuckiego (przekształcony później w Teatr Miasta Jarosławia im. M.Bałuckiego).

W styczniu 1945 r. zarządzeniem Ministra Kultury, Informacji i Propagandy (nazwa charakterystyczna dla tamtego okresu) powołany został do życia Jarosławski Powiatowy Dom Kultury. Początkowo mieścił się w budynku dawnej "Gwiazdy" (u zbiegu ulicy Franciszkańskiej i Trybunalskiej), potem (pomijając różne przekształcenia organizacyjne) w budynku obecnego Państwowego Ogniska Baletowego (ul.Hetmana Jana Tarnowskiego 1) obecnie zaś w wielce zasłużonym dla upowszechniania kultury budynku TG "Sokół" (Towarzystwo zostało rozwiązane przez władze komunistyczne w 1947 r.).

Budynek "Sokoła" był pierwszym historycznym centrum kulturalnym Jarosławszczyzny i pozostał nim do dziś.

Więcej informacji na stronie Miejskiego Ośrodka Kultury.

Copyright © 2014 Urząd Miasta Jarosławia, ul. Rynek 1, 37-500 Jarosław
Tel.: +48 16 624 87 00, faks: +48 16 624 87 65