Zasłużeni dla Ochrony Dziedzictwa Kulturowego Jarosławia 2011

Ksiądz prałat dr Franciszek Rząsa

Ksiądz prałat pełnił swą kapłańską posługę w Jarosławiu przez 19 lat, najpierw przy klasztorze ss. Niepokalnek, a od 1994 do 2004 roku, przy kościele św. Mikołaja i Stanisława Bpa w pobendyktyńskim opactwie. Pełnił jednocześnie funkcję rektora kościoła i dyrektora Ośrodka Kultury i Formacji Chrześcijańskiej im. sł. Bożej Anny Jenke. Dziesięć lat poświęcił na restaurację założenia kościelno-klasztornego, wskrzeszając równocześnie w XVII-wiecznych murach ducha wiary i nauki chrześcijańskiej - źródło tożsamości i ciągłości rozwoju religijnego, społecznego i kulturalnego.

Ksiądz Franciszek Rząsa skoncentrował się na gruntownym remoncie opactwa, rozpoczętego w 1991 roku staraniem ks. bp Ignacego Tokarczuka. Prace rozpoczęły się od uporządkowaniu zdewastowanego wnętrza kościoła. Dzięki zaangażowaniu księdza, wyremontowano jego więźbę, pokrycie dachu oraz wież, następnie wnętrze świątyni skuwając stare zdestruowane, spalone tynki i zakładając nowe. Zrekonstruowano chór wsparty na potężnych filarach oraz sztukaterie na sklepieniu. Wymieniono stolarkę okienną i wykonano nową marmurową posadzkę wraz z grzewczym systemem podłogowym. W 1996 roku poddano konserwacji późnorenesansowy, znakomity portal. Ponieważ z pierwotnego wyposażenia nic się nie zachowało, przed księdzem stanęło kolejne wielkie zadanie wyposażenia wnętrza świątyni na potrzeby odprawiania liturgii i wiernych. Do wnętrza obiektu, tak wysokiej rangi, znakomicie wpisały się ołtarze i ambona z pojezuickiego kościoła w Przemyślu. Ich stan zachowania wymagał pełnej konserwacji technicznej i estetycznej, której ks. Franciszek stale patronował. W latach 1998-2004 wykonano konserwację ołtarza głównego Serca Pana Jezusa, ołtarza bocznego Matki Bożej Ostrobramskiej oraz ambony. Staraniem księdza Franciszka wykonano też doraźne prace przy basztach i murach obronnych, odbudowując i wzmacniając ich fragmenty. W baszcie bramnej wymieniono tynki i stolarkę okienną, wnętrze zaadoptowano na studio RADIA AVE MARIA.

Jednocześnie dzięki kolejnym dużym nakładom finansowym ks. prał. Rząsa adaptował budynek poklasztorny na dom rekolekcyjny - miejsca noclegowe dla pielgrzymów i sale spotkań, wyposażając je w podstawowe sprzęty. Wykonano wówczas m.in. instalacje grzewcze i wodno kanalizacyjne. W roku 2000 zamontowano instalację do ogrzewania wody użytkowej energią słoneczną. W 2003 roku zamontowano windę dla niepełnosprawnych. Dzięki temu odremontowany budynek poklasztorny mógł coraz lepiej służyć powołanemu Ośrodkowi Kultury i Formacji Chrześcijańskiej oraz pielgrzymom. Staraniem księdza Franciszka w obrębie dawnego opactwa uporządkowano obejście, utworzono parking i ciągi pieszo-jezdne, powstała Golgota Męczeństwa Narodu Polskiego, stacje różańcowe, pomnik ks. Jerzego Popiełuszki i następnie sługi bożej Anny Jenke.

Ksiądz Franciszek to także promotor działań służących ludziom w potrzebie, zwieńczeniem troski o ludzi chorych, głodnych, bezdomnych i potrzebujących jest Centrum Charytatywne przy ul. Sanowej - Przystań Matki Bożej Jasnogórskiej "Wzrastanie" .

Tak wymierna i owocna praca na rzecz ochrony materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w pełni uzasadnia przyznanie wyróżnienia „Zasłużony dla ochrony dziedzictwa kulturowego Jarosławia."

Ksiądz Marek Pieńkowski

Od 2004 roku dyrektor Ośrodka Kultury i Formacji Chrześcijańskiej im. Służebnicy Bożej Anny Jenke, jednocześnie rektor kościoła „Św. Mikołaja". Swoim działaniem w pełni zasłużył na miano prawdziwego gospodarza wzgórza z XVII- wiecznym założeniem kościelno-klasztornym dawnego opactwa panien benedyktynek w Jarosławiu. 

Od samego początku mocno zaangażowany w działalność na rzecz rozwoju ruchu religijnego, prace remontowo-konserwatorskie kościoła i dawnego klasztoru oraz pozyskiwanie środków na ten cel. Kontynuator dzieła ks dr Franciszka Rząsy.

Owocem wytężonej pracy i skutecznych działań ks. Marka jest dzisiejszy stan zachowania, wygląd założenia oraz prężnie działający Ośrodek, który skupia we wnętrzu zabytkowych murów coraz liczniejsze grono mieszkańców Jarosławia, turystów i pielgrzymów z całej Polski.

Od 2005 roku staraniem ks. Marka Pieńkowskiego wykonano prace związane z osuszeniem ścian fundamentowych i przyziemia południowego skrzydła klasztornego, a ponadto prace remont części pomieszczeń mieszkalnych, w zakresie naprawy zniszczonych tynków oraz wymiany części stolarki okiennej i drzwiowej.  Dokonano także przebudowy kuchni i zamontowano nowy piec centralnego ogrzewania na biomasę. W 2008 roku wykonane zostały prace remontowe pomieszczeń północnej i południowej wieży kościoła wraz z ich adaptacją na pokoje mieszkalne i gościnne. W roku 2009 wymieniono część stolarki okiennej i drzwiowej w dolnej kondygnacji wieży południowej, kontynuowano prace izolacyjne. W 2010 roku w budynku klasztoru wykonano remont tynków wewnętrznych w korytarzach oraz wymianę posadzek, a ponadto remont pomieszczeń pod wieżą południową kościoła, wymieniono też kolejne okna. W baszcie bramnej wykonano izolację murów fundamentowych i nowe wrota w bramie, które zawsze stoją otworem dla wszystkich tutaj przybywających. Już dzisiaj mogą oni podziwiać wyremontowane, majestatyczne wnętrze skrzydła południowego klasztoru. Aktualnie prowadzone są również roboty w skrzydle północnym.

Staraniem ks. Marka wykonano także pełną konserwację ołtarza bocznego Jana Chrzciciela, chrzcielnicy, lichtarza oraz malowanej tarczy zegara w południowej  wieży kościoła.

Ten olbrzymi zakres robót wymagał ogromnych nakładów finansowych, pracy i poświęcenia ze strony kustosza pobenedyktyńskiego opactwa.

Poza materialnym dziedzictwem kulturowym ks. Marek czuwa i przedkłada na plan pierwszy wartości i więzi duchowego dziedzictwa - niematerialnego. Troszczy się o zachowanie i utrwalanie historycznej tradycji miejsca - przeszłości benedyktyńskiego opactwa i utrwalanie prawdy historycznej. Wyrazem tego są liczne uroczystości patriotyczne, które odbywają się na wzgórzu św. Mikołaja, publikacje, strona internetowa, spotkania, konferencje, zjazdy, a także wszelkie uroczystości, związane z tegorocznymi  obchodami 400 lecia Opactwa Benedyktyńskiego, którym patronuje.

Osobiste zaangażowanie ks. Marka Pieńkowskiego w dzieło ochrony jarosławskiego dziedzictwa kulturowego w pełni uzasadnia przyznanie odznaki.

JS/JS

 

Ksiądz prałat Marian Bocho

Od 2006 roku jest proboszczem parafii przy kolegiacie pw. Bożego Ciała w Jarosławiu. Obejmując tę funkcję wziął w pełni odpowiedzialność za spadek kulturowy jaki pozostawiły minione pokolenia; odpowiedzialność za dziedzictwo materialne: XVI-wieczny, najstarszy w Polsce kościół pojezuicki wraz z częścią dawnego kolegium oraz niematerialne, czyli historycznie wykształcone więzi wewnątrz parafii, które tak jak mury późnorenesansowego kościoła wymagały pilnej restauracji i rewitalizacji.

Stan zachowania pojezuickiego kościoła w 2006 roku wykazywał duży stopień degradacji zabytkowej substancji i tylko wytężona praca, starania o pozyskiwanie środków finansowych oraz determinacja w podejmowaniu decyzji, w połączeniu z pogodą ducha księdza prałata, stały się fundamentem odnowy całego założenia.
W okresie pięciu lat (2006-2010) staraniem księdza Mariana Bocho wykonano osuszenie, izolację i wzmocnienie fundamentów kościoła i części dawnego kolegium (od strony dziedzińca). Równocześnie wykonano szeroko zakrojone badania archeologiczne, których wyniki stanowią ważny wkład w pogłębianiu wiedzy na temat historii założenia i samego maista. Następnymi etapami prac był remont więźby dachowej i dachu oraz elewacji kościoła i frontowej elewacji zachodniego skrzydła dawnego kolegium jezuickiego, łącznie z wymianą stolarki okiennej. Po nich nastąpił remont muru ogrodzeniowego z kamiennymi rzeźbami świętych. Wykonana została również konserwacja ołtarza z XVI-wiecznym obrazem Matki Bożej Śnieżnej. Ponadto zostały odkopane, pogłębione i wyremontowane piwnice w części południowej kolegium. Tym sposobem ochrona materialnych dóbr kultury stała się elementem spajającym pogłębianie wiary i przywracaniem więzi parafialnych m.in. przez peregrynacje obrazu Matki Bożej - Opiekunki Rodzin, uroczyste odpusty, działalność Stowarzyszenia Kulturalno-Wychowawczego im. Piotra Skargi, Parafialnego Zespołu Caritas, czy świetlicy dla młodzieży im. Anny Jenke, które znalazły siedzibę w wyremontowanych wnętrzach. W dziele ochrony zabytkowego założenia ważną rolę odgrywa również parafialna gazetka „W cieniu Kolegiaty" i strona internetowa, w której publikowane teksty służą popularyzacji jednego z cenniejszych  jarosławskich zabytków. Z uwagi na znaczenie oraz rangę skutecznego działania na rzecz dzieła ochrony kulturowego dziedzictwa Jarosławia przyznanie odznaczenia jest w pełni uzasadnione.

 

 

Copyright © 2014 Urząd Miasta Jarosławia, ul. Rynek 1, 37-500 Jarosław
Tel.: +48 16 624 87 00, faks: +48 16 624 87 65